از ابتدای بهمن ماه عوارض جدید از رانندگان و کاربران جاده‌ای برای عبور از پنج آزادراه دولتی تهران- قم، تهران- ساوه، کرج- قزوین، بندرعباس- شهید رجایی و قزوین- زنجان اعمال شد؛ عوارضی که قرار است صرف نگهداری همان آزادراه‌ها شده و با توجه به اخذ آن بر مبنای پیمایش خودروها، به عدالت نزدیک تر است.
بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، نرخ عوارض آزادراه تهران - قم به طول ۱۳۵ کیلومتر ۱۵ هزار تومان، نرخ عوارض آزادراه کرج - قزوین به طول ۱۰۰ کیلومتر ۱۵ هزار تومان، آزادراه بندرعباس - شهید رجایی به طول ۳۵ کیلومتر هشت هزار و ۵۰۰ تومان، آزادراه قزوین - زنجان به طول ۱۸۹ کیلومتر ۳۵ هزار تومان و عوارض آزادراه تهران - ساوه به طول ۱۱۵ کیلومتر ۲۰ هزار تومان تعیین شده است.
عوارض این آزادراه‌ها در پنج سال گذشته افزایش نیافته بود و به گفته مسئولان سازمان راهداری درآمدهای آنها به هیچ عنوان کفاف نگهداری آزادراه‌ها را نمی‌داد.
در این زمینه، غلامحسین دغاغله مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و نظارت بر بهره برداری و امور آزادراهی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اظهار داشت: در کشور دو دسته آزادراه دولتی و مشارکتی (خصوصی) وجود دارد که از بین آنها پنج آزادراه دولتی بوده و تغییر نرخ عوارض آنها با شورای اقتصاد است.
وی بیان‌داشت: از سال ۹۹ تاکنون هیچ تغییر نرخی در عوارض این پنج آزادراه اعمال نشده بود.
دغاغله خاطرنشان‌کرد: سازمان راهداری به عنوان متولی آزادراه‌های دولتی، یک سازمان درآمد- هزینه است که مطابق قانون درآمدهای کسب شده از محل عوارض را صرف همان آزادراه‌ها می‌کند.
عدم تناسب درآمدها و هزینه‌های آزادراهی
وی با اشاره به افزایش سرسام‌آور هزینه‌های آزادراهی در سال‌های اخیر، گفت: کل درآمد کسب شده از محل عوارض پنج آزادراه دولتی یاد شده در سال گذشته ۴۰۰ میلیارد تومان بود، این در حالی است که هزینه دو سال اخیر این آزادراه‌ها بیش از سه‌هزار میلیارد تومان بوده است.
مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و نظارت بر بهره برداری و امور آزادراهی سازمان راهداری تاکید کرد: این آزادراه‌ها دائما نیازمند خط کشی، روشنایی، ایمنی، رویه راه مناسب، موانع میانی و کناری و ... هستند، اما با این درآمدهای محدود و در مقابل افزایش هزینه‌های نگهداری و بهسازی، ارائه خدمات به شکل مطلوب میسر نیست.
وی اظهار داشت: نرخ‌های مصوب شورای اقتصاد با آنچه برای نگهداری این آزادراه‌ها نیاز است، هنوز فاصله دارد و اگر نتوانیم خدمات مناسبی به مردم ارائه کنیم، علاوه بر عوارض، هزینه‌های آسیب به خودروها، تصادفات و ... به آنان تحمیل می‌شود. با این حال، همین قدر اصلاح نرخ‌ها را نیز گامی رو به جلو می‌دانیم.
دغاغله گفت: وزیر راه و شهرسازی در این موضوع بر دو مساله اساسی هزینه‌کرد درآمدها در همان آزادراه‌ها و همچنین اجرای عدالت‌محوری در اخذ عوارض تاکید دارد؛ به همین دلیل دریافت عوارض به صورت پیمایشی خواهد بود.
وی توضیح‌داد: از ابتدای بهمن‌ماه، با خوانش دوربین‌های جاده‌ای، میزان عوارض برای هر خودرو بسته به میزان پیمایشی که داشته متفاوت خواهد بود.
مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و نظارت بر بهره برداری و امور آزادراهی سازمان راهداری به طور نمونه با اشاره به آزادراه تهران- قم، گفت: تا پیش از بهمن‌ماه امسال، میزان عوارض پرداختی برای تردد در این آزادراه برای مسافران به مقصد قم، با مقاصدی همچون فرودگاه امام(ره)، شهرهای اطراف، شهرک‌های صنعتی مسیر و ... یکی بود، اما اکنون به صورت پیمایشی محاسبه می‌شود.
وی اضافه‌کرد: همچنین برای افراد کثیرالسفر نیز تخفیفی در مصوبه شورای اقتصادی پیش‌بینی شده است، به‌طوری که اگر مجموع رفت و برگشت ماهانه خودرو از این آزادراه‌ها بیش از ۲۰ بار باشد تا ۱۵ درصد تخفیف و اگر بیش از ۴۰ بار باشد مشمول ۳۰ درصد تخفیف خواهد بود.
دغاغله خاطرنشان‌کرد: علاوه بر اینها، برای ناوگان عمومی باری و مسافری نیز علاوه بر تخفیف یاد شده، ۲۰ درصد تخفیف در نظر گرفته شده است.
تخصیص ۵ همت برای نگهداری پنج آزادراه دولتی
وی بیان‌داشت: به دستور وزیر راه و شهرسازی بسته‌ای به ارزش پنج هزار میلیارد تومان برای نگهداری این پنج آزادراه در نظر گرفته شده که صرف بهسازی رویه جاده، گاردیل، خط کشی، روشنایی، نیوجرسی، علائم و تابلوها و ... خواهد شد.
این مسئول سازمان راهداری با اشاره به صدور عوارض به صورت الکترونیکی، از مردم خواست تا در مهلت زمانی یک هفته‌ای نسبت به پرداخت به‌موقع عوارض اقدام کنند تا در اجرای خدمات آزادراهی تسریع شود.
وی با بیان اینکه حتی کشته شدن یک نفر در جاده‌ها را زیاد می‌دانیم، تصریح‌کرد: ایمنی شعار نخست سازمان راهداری و وظیفه ذاتی آن است و این مهم با تامین به‌موقع منابع مالی برای ارائه خدمات میسر می‌شود.
