در شرایطی که ایران اعلام کرده با دولت ترامپ، در شرایطی که رویکردهای خصمانه فعلی را دارد، مذاکرهای نخواهد کرد؛ برخی کشورها به فکر وساطت و میانجیگری هستند و حتی ظاهرا خود آمریکاییها هم به فکر یک کانال پنهان با ایران.
گروه سیاسی : مذاکره با آمریکا توسط رهبر انقلاب و بر مبنای تجربه پیشین بیفایده توصیف شده و دولت نیز چه از زبان رئيس جمهور و چه وزیر خارجه پایبندی خود به این سیاست کلی را نشان داده است. با این حال به نظر میرسد خود آمریکاییها و نیز برخی کشورهای دیگر منطقه و فراتر از منطقه غرب آسیا تلاش دارند واسطه مذاکره با آمریکا شوند یا دست کم در مورد موضوعاتی مربوط با ایران با آمریکا مذاکره کنند و جالب اینکه برخی منابع از تلاش خود آمریکا برای یافتن کانالی برای گفتوگو با ایران سخن میگویند.
۱. امروز در ستون دیگهچه خبر؟ صفحه سه روزنامه آوردیم که شبکه تلویزیونی آمریکایی CNN در گزارشی مدعی شده عربستان سعودی به دنبال میانجیگری بین ایران و آمریکا برای دستیابی به توافق جدید هستهای است. این شبکه خبری به نقل از منابع خود گزارش داد، ریاض نگران است تهران تمایل بیشتری به دستیابی به سلاح هستهای داشته باشد و امیدوار است از روابط نزدیک خود با دونالد ترامپ برای ایجاد پل دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن استفاده کند. مقامات سعودی بر این باورند که دستیابی به توافق جدید هستهای، میتواند راهی برای جلوگیری از افزایش تنشها و دستیابی ایران به سلاح هستهای باشد، زیرا بیثباتی بیشتر در منطقه میتواند آسیب جدی به چشمانداز اقتصادی عربستان وارد کند. البته برخی کارشناسان معتقدند این ایده ممکن است تنها یک سیگنال برای فاصله گرفتن عربستان از کمپین فشار حداکثری ترامپ باشد و بعید است که فراتر از این برود.
۲. عمان همواره یک واسطه بین ایران و آمریکا به حساب میآید و از این رو سفر وزیر خارجه به این کشور میتوانست در این زمینه تفسیر شود ولی مریم سالاری، خبرنگار ما در گزارشی که برای صفحه دیپلماسی نوشته تفسیر دیگری دارد و مینویسد:
عراقچی ترجیح داد بهجای حضور در نشست امنیتی مونیخ که کشورهای اروپایی در آن در حال تطبیق دادن گفتمان خود به نگاه ساختارشکنانه «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا هستند، تمرکز خود را در پیگیری مسائل روی میز منطقه بگذارد و از زمان و ظرفیت دیپلماتیک کشور در موقعیتهای استراتژیک بهره ببرد. عراقچی در جریان دیدارهای پرشمار روز گذشته خود از همتای عمانی و دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس گرفته تا وزیر خارجه هند با تأکید ضمنی بر اینکه حل بحرانهای منطقه بیحضور ایران ممکن نیست، رسیدن به راهکار عبور از آنها را مقدمه فراهم شدن شرایط برای ایفای نقش بیشتر تهران در این تحولات خواند.
۳. خانم سالاری از سفر تخت روانچی، معاون وزیر خارجه به عراق، دیگر کشوری که در این سالها برای میانجیگری بین ایران و آمریکا تلاشهایی داشته نیز چنین تفسیری داشته است:
سفر مجید تختروانچی به بغداد نیز در بزنگاه تحولات سوریه و در شرایطی که «محمد جولانی» رهبر جریان حاکم بر سوریه کارت دعوت حضور در عراق را از دولتمردان این کشور دریافت کرده است، فرصتی برای اثرگذاری بر پروژههای مقابلهای با کمرنگ کردن نقش منطقهای ایران در محیط پیرامونی آن است... در حالی که پیشتر برخی از بازیگران منطقه از جمله ترکیه برای افزودن بر میدان نفوذ خود در سوریه مسیری را طی کرده بودند، حالا تهران در معادلهای معکوس سعی در برهم زدن آن دارد.
۴. در صفحه دیپلماسی همچنین روایت دیگری میخوانیم از تلاش هند برای مذاکره با آمریکا برای یک پروژه ایرانی.
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه که برای شرکت در گردهمایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند به عمان سفر کرده بود، در گفتوگویی با رسانه هندی «ویون» در حاشیه این کنفرانس بیان کرد: هند با دولت آمریکا درباره موضوع معافیتهای تحریمی درباره بندر چابهار در ارتباط است. عراقچی با بیان اینکه ما توافقی ۱۰ ساله داریم. برخی مسائل مربوط به طرف سوم است و طرف هندی در حال رایزنی با آمریکا در این باره است، افزود: هند به سرمایهگذاری قابلتوجه در زیرساختهای بندر چابهار، بهویژه پایانه شهید بهشتی متعهد شده که شامل تأمین مالی تجهیزات بنادر، لایروبی و احداث تأسیسات مرتبط است. عراقچی همچنین با «سوبرانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند دیدار و درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه گفتوگو کرد.
۵. اما همانطور که گفتیم خود آمریکاییها هم ظاهرا در حال تلاش برای ایجاد کانالی با ایران هستند. باز هم در ستون «دیگه چه خبر؟» روزنامه امروز میخوانیم:
شبکه خبری «العربیه» به نقل از یک مقام ارشد دیپلماتیک اروپایی گزارش داد دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، به دنبال مذاکرات مستقیم و محرمانه با تهران درباره برنامه هستهای این کشور است. این مقام اروپایی افزود دولت امریکا تلاش خواهد کرد تا پیش از اکتبر آینده، یعنی زمان پایان یافتن توافق هستهای فعلی که در سال ۲۰۱۵ با غرب امضا شد و ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، به توافقی با ایران دست یابد. العربیه به نقل از منبع خود که نامی از او به میان نیاورد، تأکید کرد که «اگر قرار باشد یک دولت امریکایی بتواند به توافقی با ایران برسد، آن دولت، دولت ترامپ خواهد بود.»
همه اینها در شرایطی است که امیر قطر، یکی دیگر از کشورهایی که علاقمند است به عنوان واسطه ایران و آمریکا قرار گیرد نیز به گفته شبکه المیادین در راه تهران است. باید دید این تلاشها در نهایت به کجا خواهد رسید و اگر آمریکا بخواهد به سیاستهای خصمانه خود ادامه بدهد؛ ایران چه برخوردی با این پیشنهادهای مذاکره و میانجیها خواهد کرد.