رؤسایجمهوری آمریکا و فرانسه در اولین دیدار خود پس از مراسم تحلیف ماه گذشته ترامپ، با وجود نمایشی از دوستی، آغوشها و دستدادنهای صمیمانه جلوی دوربینهای خبری، اما نتوانستند شکاف فزاینده بین ایالات متحده و اروپا در مورد موضوعات مختلف بویژه اوکراین را پنهان کنند.
به گزارش گروه بین الملل شاید به نظر میرسید در دیداری که در سالگرد آغاز جنگ اوکراین میان ترامپ و امانوئل مکرون در کاخ سفید برگزار شد، دو رهبر مصمم هستند تا از شکاف آشکار جلوگیری کنند، اما آنها در مورد علل جنگ، نقش هر یک از طرفین در این درگیری و راهحل ممکن آن نه تنها اختلافات قابل توجه، که از اساس روایت متفاوت خود را داشتند.
این اختلاف در جایی بروز کرد که همزمان با ملاقات مکرون و ترامپ، واشنگتن و پاریس در سازمان ملل بر سر قطعنامهای که تهاجم روسیه را محکوم میکرد، بشدت اختلاف داشتند. در حالی که اروپا علیه مسکو رأی داد اما رأی منفی آمریکا به قطعنامه خروج نظامیان روسی از اوکراین، ایالات متحده را در اردوگاهی قرار داد که در طول تاریخ سازمان ملل به ندرت یا هرگز در آن قرار نگرفته است.
شکاف عمیق در پایتختهای دو سوی آتلانتیک به وضوح نمایان شد. در حالی که برج ایفل در پاریس، دروازه براندنبورگ در برلین و ساختمانهای اتحادیه اروپا در بروکسل با رنگهای آبی و زرد پرچم اوکراین به نشانه همبستگی روشن شده بودند و بسیاری از رهبران جهانی به کییف سفر کردند، کاخ سفید هیچ تلاشی برای نشان دادن حمایت از اوکراین نکرد. در شرایطی که مکرون در کاخ سفید و نشست خبری با ترامپ، رئیسجمهوری روسیه را متجاوز به اوکراین خواند اما در عوض، رئیسجمهوری آمریکا تأکید کرد گفتوگوهایش با ولادیمیر پوتین به خوبی پیش میرود. ترامپ هفته گذشته زلنسکی را دیکتاتوری خواند که از انتخابات در کییف جلوگیری کرده و او بوده که عامل حمله روسیه به اوکراین شده است.
دونالد ترامپ در مورد تلاشهای خود برای مذاکره به منظور برقراری صلح با روسیه گفت: «فکر میکنم پیشرفت زیادی حاصل شده است. ما صحبتهای بسیار خوبی با روسیه داشتهایم و در تلاشیم که جنگ روسیه و اوکراین را به پایان برسانیم.»
او همچنین گفت اگر توافق صلحی حاصل شود ممکن است به مسکو سفر کند. این سفر ترامپ را به اولین رئیسجمهوری آمریکایی تبدیل خواهد کرد که بعد از یک دهه به روسیه سفر میکند.
مکرون قرار است امروز رهبران اتحادیه اروپا را در جریان ملاقاتش با ترامپ قرار دهد، پیش از گردهمایی ویژهای که قرار است هفته آینده برای رهبران اتحادیه برگزار شود. در همین حال فردریش مرتس، صدراعظم بعدی آلمان، در حالی که دونالد ترامپ، آمریکا را از نقش تاریخی خود در حفاظت از امنیت اروپا دور میکند، خواستار یک جبهه متحد اروپایی شد.
مرتس با شرح گفتوگوهای خود در مورد مسائل فراآتلانتیک با رئیسجمهوری فرانسه به خبرنگاران گفت: «در حالی که امانوئل مکرون در راه واشنگتن بود، گفتوگوی طولانی با او داشتم. ما در مورد نحوه برخورد با دولت آمریکا کاملاً همسو هستیم.» رئیسجمهوری فرانسه، شامگاه یکشنبه با فردریش مرتس گفتوگو کرد و سپس به کاخ سفید رفت تا طرح خود برای امنیت اروپا و دفاع از اوکراین را به ترامپ ارائه کند.
این سیاستمدار آلمانی همچنین گفت که با کایر استارمر، نخستوزیر انگلستان که قرار است پنجشنبه به واشنگتن برود، صحبت خواهد کرد. مرتس درباره سیاست «اول آمریکا»ی ترامپ هشدار داد که این راهبرد میتواند اروپا را آسیبپذیر کند. فردریش مرتس گفت: «ما باید برای بدترین سناریو آماده شویم که در آن مشارکت آمریکا در امنیت اروپا به طور قابلتوجهی کاهش مییابد.»
«فردریش مرتس» همچنین از بریتانیا و فرانسه خواسته است چتر هستهای خود را گسترش دهند، زیرا او به دنبال «استقلال» اروپا از آمریکای دونالد ترامپ است. یک مقام فرانسوی به نشریه «دیلیتلگراف» گفت استقرار جنگندههای فرانسه در آلمان پیامی به «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه خواهد فرستاد، در حالی که دیپلماتهای برلین معتقدند این اقدام فشار بر «کایر استارمر» نخستوزیر انگلیس را برای اقدامی مشابه افزایش خواهد داد. این منبع گفت: «استقرار چند جنگنده هستهای فرانسوی در آلمان نباید دشوار باشد و پیامی قوی ارسال خواهد کرد.»
امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه امیدوار بود که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده را متقاعد کند که جنگ تجاری علیه اروپا راه نیندازد و در عوض بر چین تمرکز کند.
موضوع اوکراین، تنها مورد اختلافی الیزه به عنوان نماینده اروپا با کاخ سفید ترامپ نبود. مکرون دوشنبه در مصاحبهای به فاکس نیوز گفت: «امیدوارم ترامپ را متقاعد کرده باشم که شما نمیتوانید همزمان با چین و اروپا جنگ تجاری داشته باشید.» رئیسجمهوری فرانسه گفت: «اولویت واشنگتن اعمال تعرفه بر چین است و جنگ تجاری با اروپا در عین حال بر خلاف منافع ایالات متحده است.»
اوایل این ماه، ترامپ پیشنهاد وضع تعرفه ۲۵درصدی بر طیف وسیعی از واردات، از جمله از اروپا را مطرح کرد. ساکن اتاق بیضی کاخ سفید همچنین تهدید کرد که تعرفههای مقابل در واکنش به طیف وسیعی از مقررات و مالیاتهایی که واشنگتن آنها را تبعیضآمیز میبیند، از جمله مالیات بر ارزش افزودهای که توسط اکثر کشورهای جهان اعمال میشود، وضع خواهد کرد.
در این زمینه مکرون گفت که سعی کرده ترامپ را از وضع این تعرفهها منصرف کند و تأکید کرد که اروپا هیچ کاری نکرده است که مستحق تلافیجویی از سوی ایالات متحده باشد. ساکن کاخ الیزه گفت: «مالیات بر ارزش افزوده تعرفه نیست و من این را استدلال کردم که ما بر ایالات متحده تعرفه نگذاشتیم.»
رئیسجمهوری فرانسه همچنین تأکید کرد، اگر با یک جنگ تجاری فراآتلانتیک مواجه باشند کشورهای اروپایی قادر نخواهند بود به هزینههای دفاعی خود بیفزایند، همانطور که ایالات متحده خواسته است. مکرون گفت: «چطور میخواهید از ما بخواهید که هزینههای امنیتی و دفاعی را افزایش دهیم، اگر در یک جنگ تجاری باشیم؟»
بازگشت ترامپ به قدرت روابط با متحدان اروپایی را تحت فشار قرار داده است، چرا که او تهدید به اعمال تعرفه بر کالاهای مصرفی آنان میکند، خواستار افزایش هزینههای نظامی اروپا شده و در خصوص اوکراین با آنان اختلاف نظر دارد. این روابط با سخنرانی معاون رئیسجمهوری جی دی ونس در مونیخ که گفت بزرگترین تهدید امنیتی برای کشورهای اروپایی نه روسیه یا چین بلکه سیاستها و فرهنگهای سیاسی خودشان است، تشدید شد.
برش
افشاگریها از دیدار پرالتهاب زلنسکی با وزیر ترامپ
رسانه انگلیسی به نقل از منابع آگاه گزارش داد رئیسجمهوری اوکراین در دیدار با یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا به دلیل درخواست او برای تحویل ۵۰ درصد از مواد معدنی کییف به عنوان بازپرداخت کمکهای واشنگتن در طول جنگ عصبانی شده و بر سر او فریاد زده است. منابع آگاه میگویند که «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهوری اوکراین در دیدار با «اسکات بسنت»، وزیر خزانهداری آمریکا در کییف در ۱۲فوریه که پشت درهای بسته انجام شد، بشدت عصبانی شده تا حدی که صدای فریاد زدن او از بیرون شنیده میشده است. یک فرد حاضر در دفتر زلنسکی که خواست نامش فاش نشود به روزنامه فایننشال تایمز گفت که او کنترل خشم خود را در این دیدار از دست داد، زیرا وزیر خزانهداری آمریکا برای امضای فوری قرارداد به رئیسجمهوری اوکراین فشار آورد. این منبع در ادامه تأکید کرد که زلنسکی بسیار عصبانی بود. واشنگتن در توافق پیشنهادی خود به دنبال دستیابی به ذخایر منابع طبیعی اوکراین برای جبران کمکی است که می گوید بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار در جریان سه سال جنگ اوکراین و روسیه به صورت نظامی و مالی به کییف داده است. زلنسکی همچنین در مورد این توافق تأکید کرد که من چیزی را امضا نمیکنم که ۱۰ نسل از اوکراینیها آن را پرداخت کنند. پس از دیدار زلنسکی و بسنت، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا مدعی شد که با وزیر خزانهداری او «بسیار بیادبانه رفتار شده است.»
علیرضا حجتی
روزنامه نگار