در حالی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، از آغاز مذاکرات مستقیم با ایران خبر داده و وعده برگزاری نشستی بزرگ در روز شنبه ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین ۱۴۰۴) را داده است، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این ادعا را رد کرده و تأکید دارد که هرگونه گفتوگو تنها به صورت غیرمستقیم انجام خواهد شد.
سارا محقق:این تناقض در اظهارات، گمانهزنیها درباره آینده روابط دیپلماتیک دو کشور و هویت مذاکرهکنندگان را شدت بخشیده است.
*** ادعای جنجالی ترامپ و تکذیب ایران
ترامپ روز گذشته در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در کاخ سفید اعلام کرد: «ما در حال مذاکرات مستقیم با ایران هستیم و روز شنبه نشستی بسیار بزرگ در سطح بالا برگزار خواهیم کرد.» او هدف این گفتوگوها را جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای عنوان کرد و افزود: «شاید بتوانیم به توافقی برسیم که برای ایران بسیار خوب باشد.»
رئیسجمهور آمریکا همچنین شایعات درباره مذاکرات غیرمستقیم با واسطهگری کشورهای دیگر را رد کرد و بر تماس مستقیم با تهران تأکید داشت.
این اظهارات در حالی مطرح شد که پیشتر، ارسال نامههای تهدیدآمیز از سوی ترامپ به ایران، انتقادهایی را درباره رویکرد او در قبال تهران به دنبال داشته بود.
در مقابل، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، هرگونه مذاکره مستقیم را رد کرد و از آغاز گفت وگوی غیر مستقیم ایران و آمریکا روز شنبه ( ۲۳ فروردین ) در عمان خبر داد.
سید عباس عراقچی در شبکه ایکس نوشت : ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان برای گفتگوهای غیرمستقیم در سطح مقامات عالی ملاقات خواهند کرد.
وی ادامه داد: این یک فرصت و نیز یک آزمون است. توپ در زمین آمریکاست.
مذاکرهکنندگان چه کسانی هستند؟
در حالی که رسانهها طی روزهای اخیر گمانهزنیهایی درباره اسامی احتمالی مذاکرهکنندگان ایرانی مطرح کردهاند، عراقچی این شایعات را نادرست خواند و تأکید کرد: «هیچ یک از اسامی مطرحشده صحت ندارد. مسئولیت مذاکرات احتمالی بر عهده وزارت امور خارجه است و مدیریت آن با من خواهد بود.»
بر اساس این گزارش، آنطور که اعلام شده است از سوی آمریکا استیو ویتکاف، بهعنوان فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه از روز شنبه مذاکرات با عباس عراقچی را در عمان کلید میزند.
کارشناسان چه می گویند؟ تاکتیک روانی یا دیپلماسی واقعی
کارشناسان سیاسی اظهارات متناقض دو طرف را نشانهای از پیچیدگی این روند میدانند.
برخی معتقدند ادعای مذاکرات مستقیم از سوی ترامپ، بخشی از یک عملیات روانی برای فشار بر ایران و ثبت این گفتوگوها به نام اوست و برخی دیگر این اظهارات را نشانهای از جدیت واشنگتن برای حل مناقشه هستهای ایران میدانند.
*** روابط ایران و آمریکا از ابتدا تاکنون
روابط ایران و آمریکا از زمان خروج واشنگتن از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریمهای شدید، به شدت متشنج بوده است.
تلاشهای پیشین برای احیای مذاکرات، از جمله در دوره جو بایدن، به نتیجه نرسید و حالا با بازگشت ترامپ به قدرت، رویکرد تهاجمیتر او بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است.
با نزدیک شدن به تاریخ اعلامشده (23 فروردین ماه)، همه نگاهها به عمان دوخته شده تا مشخص شود آیا این مذاکرات غیرمستقیم آغاز خواهد شد و آیا میتواند به کاهش تنشها منجر شود یا خیر.
هر چند هنوز نه ایران و نه آمریکا جزئیات بیشتری درباره این گفتوگوها ارائه نکردهاند، اما باید منتظر ماند و دید که آیا این مذاکرات به توافقی تاریخی منجر خواهد شد یا تنها نمایشی دیپلماتیک باقی خواهد ماند؟ پاسخ این سؤال در روزهای آینده روشن خواهد شد.