تعطیلات نوروزی سال ۱۴۰۴ در حالی به پایان رسید که متأسفانه حواشی پیرامون فوتبال ایران بار دیگر بر متن و اصل این ورزش سایه افکند. همزمان با جشن صعود تیم ملی به جام جهانی ۲۰۲۶، صحبت‌ها در مورد رمالی و جادوگری در فوتبال باشگاهی کشور به اوج خود...
تعطیلات نوروزی سال ۱۴۰۴ در حالی به پایان رسید که متأسفانه حواشی پیرامون فوتبال ایران بار دیگر بر متن و اصل این ورزش سایه افکند. همزمان با جشن صعود تیم ملی به جام جهانی ۲۰۲۶، صحبت‌ها در مورد رمالی و جادوگری در فوتبال باشگاهی کشور به اوج خود رسید، موضوعی که به هیچ وجه زیبنده ورزش حرفه‌ای و مدعی در قرن بیست و یکم نیست.
اظهارات یحیی گل‌محمدی، سرمربی تیم فولاد خوزستان، در یک برنامه نوروزی پیرامون تجربیاتش در زمان تصدی سرمربیگری پرسپولیس و اشاره او به وجود جادوگری، به این بحث دامن زد و باعث شد تا کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال به این موضوع حساس شده و با احضار گل‌محمدی و همچنین افشین پیروانی، مدیر سابق پرسپولیس و تعدادی از مدیران وقت این باشگاه، به این ادعاها واکنش نشان دهد.
البته، این تحرکات می‌تواند به نوعی یک جنگ روانی نیز تلقی شود، به خصوص با توجه به رقابت فولاد و پرسپولیس برای کسب سهمیه آسیایی. اما فارغ از انگیزه‌ها، نفس طرح این موضوع و جدی گرفته شدن آن از سوی نهادهای نظارتی، نشان‌دهنده عمق و گستردگی این معضل در فوتبال کشور است.
نکته عجیب اینکه این اظهارات زمانی مطرح می‌شود که اکثر روایت‌ها مربوط به گذشته است و زمانی که مربیان روی صندلی تیم خود هستند، از گفتن چنین روایت‌هایی خودداری می‌کنند اما اصل موضوع جادوگری چقدر می‌تواند در فوتبال اثر‌گذار باشد؟
واقعیت این است که این روایات، جز تقویت خرافه‌پرستی و مشروعیت‌بخشی به یک فریب آشکار، نتیجه‌ای در بر ندارد. آنچه در این داستان وجود دارد، نه جادو است، نه نیروی ماورایی و نه تأثیری پنهانی بر فوتبال. تنها چیزی که در این ماجرا نقش دارد، یک فریب آشکار است: کلاهبرداری به نام جادوگری! این افراد نه «خوبان عالم» هستند، بلکه معمولی‌ترین کلاهبردارانی هستند که ناآگاهی و ترس را سرمایه کار خود کرده‌اند. رسانه‌هایی که این خرافه را بازتولید می‌کنند، شاید تصور کنند با «خوبان عالم» طرف هستند، اما در واقع تنها به «معمولیان عالم» پر و بال می‌دهند؛ کسانی که جز فریب، هیچ هنری ندارند.
در بسیاری از فرهنگ‌ها، از جمله برخی جوامع آفریقایی، اعتقاد به دخالت نیروهای ماورایی در امور روزمره، از جمله ورزش، ریشه دوانده است. با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی و گسترش آموزش و جهانی‌سازی، این باورها همچنان در این جوامع وجود دارند اما نگاهی به آمار و ارقام نشان می‌دهد که این اعتقادات، تأثیر چندانی بر موفقیت در عرصه ورزش حرفه‌ای نداشته است. برای مثال، با وجود باورهای قوی به جادوگری در آفریقا، هیچ تیم آفریقایی تا به حال قهرمان جام جهانی نشده است.
تاریخچه فوتبال نیز نشان می‌دهد که جادوگری در فوتبال موضوعی مسبوق به سابقه است. در گذشته نیز مواردی از این قبیل در محافل بین‌المللی و اروپایی مطرح شده است. اما در نهایت، علم، استراتژی، تلاش و استعداد، عوامل اصلی موفقیت در فوتبال هستند، نه خرافات و جادوگری.
جادوگری در فوتبال بیش از هر چیز یک نمایش است؛ نمایشی برای فریب دادن آنهایی که دانش، تجربه و آگاهی کافی ندارند. این نمایش بازیگران متعددی دارد؛ از افرادی که خود را جادوگر معرفی می‌کنند تا بازیکنان و مربیانی که به این دروغ پناه می‌برند و در نهایت، رسانه‌هایی که بدون تحقیق و تحلیل، این داستان را بازگو می‌کنند و آن را در ذهن مخاطبان به یک واقعیت تبدیل می‌کنند.
این امر می‌تواند آسیب‌های جدی به ورزش وارد کند. به عنوان مثال زمانی که بازیکنان و مربیان به جادوگری متوسل می‌شوند، انگیزه تلاش و تمرین خود را از دست می‌دهند و به جای تمرکز بر بهبود عملکرد، به دنبال راه‌های میان‌بر و غیرواقعی می‌گردند یا وقتی نتایج مسابقات تحت تأثیر جادوگری قرار می‌گیرند، اعتماد به نظام ارزشیابی ورزش و عدالت در داوری از بین می‌رود و ورزش به یک صحنه ناعادلانه و غیرقابل پیش‌بینی تبدیل می‌شود.
بازتاب دادن این موضوع در رسانه‌ها، باعث ترویج خرافات در جامعه می‌شود و به جای فرهنگ‌سازی برای تفکر علمی و منطقی، ذهن مردم را به سمت باورهای غلط و غیرمنطقی سوق می‌دهد. با افزایش صحبت‌ها در مورد پدیده رمالی در فوتبال کشور، کمیته اخلاق تصمیم گرفته است پرونده باز شده را بیشتر از گذشته بررسی کند و تعداد مطلعین این امر را دعوت نماید. گفته می‌شود پرونده‌ای با حداقل ۱۰۰ نفر فعال فوتبالی به عنوان مطلع و همچنین تعدادی غیر فوتبالی که مدعی سحر و جادو شده‌اند، در این رابطه در جریان است.
همچنین، بخش قضایی فدراسیون فوتبال در نظر دارد برخی مستندات موجود در دستگاه قضایی کشور را نیز برای برخورد با این افراد در اختیار بگیرد تا با افراد متخلف در صورت صحت ماجرا، برخورد قانونی کند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که افراد فوتبالی بیشتر مواقع، بدون اطلاع باشگاه متبوع خود، اقدام به استفاده از ابزار رمالی داشته‌اند و گاهی اوقات نیز با هماهنگی مدیران باشگاه، چنین درخواست‌هایی را با پرداختی‌های قابل توجه به افرادی معلوم‌الحال که در این پدیده شوم فعالیت گسترده دارند، انجام داده‌اند.
مسأله خرافات و جادوگری در فوتبال ایران، فراتر از یک حاشیه و یک شوخی است. این موضوع، یک تهدید جدی برای اعتبار ورزش، سلامت روانی بازیکنان و مربیان و سلامت فکری جامعه است. کمیته اخلاق و فدراسیون فوتبال، با قاطعیت و جدیت با عوامل دخیل در این پدیده برخورد کنند و از تکرار آن جلوگیری نمایند. رسانه‌ها، نقش خود را در آگاه‌سازی عمومی و فرهنگ‌سازی ایفا کنند و از بازتولید خرافات و ترویج باورهای غلط خودداری نمایند.
