متأسفانه لیگ‌های ورزشی ما در فصل جاری شاهد پدیده‌ای نامطلوب بوده‌اند؛ افت کیفی جو ورزشگاه‌ها، همراه با فحاشی، پرتاب اشیاء و سایر رفتارهای ناپسند. در مواجهه با این وضعیت، کمیته‌های انضباطی عمدتاً به اعمال جریمه‌های نقدی یا محرومیت تماشاگران از حضور در بازی‌ها اکتفا کرده‌اند. در حالی که این...
متأسفانه لیگ‌های ورزشی ما در فصل جاری شاهد پدیده‌ای نامطلوب بوده‌اند؛ افت کیفی جو ورزشگاه‌ها، همراه با فحاشی، پرتاب اشیاء و سایر رفتارهای ناپسند. در مواجهه با این وضعیت، کمیته‌های انضباطی عمدتاً به اعمال جریمه‌های نقدی یا محرومیت تماشاگران از حضور در بازی‌ها اکتفا کرده‌اند. در حالی که این تنبیهات ظاهراً به منظور بازدارندگی طراحی شده‌اند اما واقعیت نشان می‌دهد که این جرایم نه تنها مؤثر نبوده‌اند، بلکه اتفاقاً به تضعیف روح و نشاط بازی‌ها نیز منجر شده‌اند. محرومیت تماشاگران، ورزشگاه‌ها را به محیط‌هایی سرد و بی‌روح بدل می‌کند و به نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده که به دنبال رویکردی جدید و عملی باشیم.
برای یافتن راهکارهای مناسب، می‌توانیم نگاهی به نحوه برخورد با تخلفات هواداران در لیگ‌های معتبر جهانی بویژه انگلستان داشته باشیم. در انگلستان که گاهی به عنوان یکی از پرشورترین و در عین حال، خشن‌ترین محیط‌های هواداری فوتبال شناخته می‌شود، اقدامات جدی و قاطعی برای مقابله با رفتارهای ناشایست در نظر گرفته می‌شود.
به عنوان مثال، اخیراً باشگاه فوتبال «میلوال» به دلیل سر دادن شعارهای نژادپرستانه علیه بن چیلول، بازیکن چپ‌پای کریستال پالاس، در جریان دیدارشان در جام حذفی، مورد اتهام قرار گرفت. پس از این واقعه، اتحادیه فوتبال (FA) اعلام کرد که این شعارها را بررسی خواهد کرد و در نهایت، باشگاه میلوال به دلیل سوءرفتار متهم شد.
علاوه بر این موارد، لیگ برتر انگلستان به تازگی اعلام کرده است هوادارانی که در ورزشگاه‌ها رفتارهای ضداجتماعی و جنایی از خود نشان دهند، به طور خودکار با محرومیت حداقل یکساله از حضور در بازی‌ها روبه‌رو خواهند شد. این تصمیم به دنبال افزایش تعداد موارد ورود غیرمجاز به زمین در پایان فصل گذشته، بویژه در جشن‌های قهرمانی، صعود یا بقای تیم‌ها اتخاذ شد.
همچنین استفاده از مواد آتش‌زا و دودزا که در ورزشگاه‌های اروپایی رواج دارد، در سال‌های اخیر در انگلستان نیز افزایش یافته است. بر اساس قوانین جدید، هوادارانی که در حال حمل یا استفاده از مواد آتش‌زا و دودزا یا ورود غیرمجاز به زمین دستگیر شوند، با محرومیت حداقل یکساله از حضور در بازی‌ها روبه‌رو خواهند شد. این محرومیت می‌تواند شامل والدین یا سرپرستان کودکانی نیز شود که در این فعالیت‌ها شرکت دارند.
اتحادیه فوتبال، لیگ برتر و لیگ فوتبال انگلیس همچنین اعلام کرده‌اند که هرگونه ورود غیرمجاز به زمین و استفاده از مواد آتش‌زا از فصل 2023-2022 با مجازات‌های سنگینی روبه‌رو خواهد شد و تمامی متخلفان توسط باشگاه‌ها به پلیس معرفی خواهند شد که می‌تواند منجر به سوءپیشینه کیفری دائمی، تأثیر منفی بر اشتغال و تحصیلات و حتی حبس شود.
با توجه به این رویکردهای سختگیرانه در انگلستان، به نظر می‌رسد که ما نیز باید از این تجربیات الگوبرداری کنیم تا بتوانیم نظام مجازاتی منصفانه، منطقی و کارآمد را در ورزشگاه‌های خود ایجاد کنیم. صرفاً محروم کردن تماشاگران از حضور در بازی‌ها، راهکاری ناکارآمد و حتی مضر است.
در این راستا، اقدام اخیر فدراسیون برای برگزاری بازی‌ها با حضور بانوان، گامی مثبت و سازنده بود. به نظر می‌رسد که باید این روند را ادامه دهیم و تلاش کنیم تا از این طریق، جو نامناسب حاکم بر سکوها را مدیریت کنیم. این اقدام نه تنها به ارتقای فرهنگ هواداری کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به تدریج فضایی امن و دلپذیر برای همه تماشاگران، از جمله بانوان و خانواده‌ها، ایجاد کند.
به طور خلاصه، برای حل معضل رفتارهای ناشایست در ورزشگاه‌ها، ما نیازمند رویکردی جامع و چندوجهی هستیم که شامل موارد زیر باشد:
اعمال مجازات‌های سنگین‌تر و مؤثرتر: جریمه‌های نقدی و محرومیت از حضور در بازی‌ها به تنهایی کافی نیستند. باید از مجازات‌هایی مانند محرومیت‌های طولانی‌مدت، الزام به شرکت در دوره‌های آموزشی رفتاری و حتی اعمال محدودیت‌های قانونی در صورت ارتکاب جرایم سنگین‌تر استفاده کرد.
تقویت نقش باشگاه‌ها: باشگاه‌ها باید در قبال رفتار هواداران خود مسئولیت‌پذیر باشند و در جهت فرهنگ‌سازی و ارتقای اخلاق ورزشی در میان آنها تلاش کنند.
بهره‌گیری از فناوری: استفاده از دوربین‌های مداربسته پیشرفته و سیستم‌های شناسایی چهره می‌تواند به شناسایی و مجازات متخلفان کمک کند.
توسعه برنامه‌های آموزشی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای هواداران بویژه جوانان، می‌تواند به ارتقای سطح آگاهی آنها در مورد اهمیت احترام به حریف، رعایت قوانین و پرهیز از رفتارهای خشونت‌آمیز کمک کند.
همکاری با نهادهای اجتماعی: همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد، مدارس و رسانه‌ها می‌تواند به ترویج فرهنگ هواداری مثبت و کاهش رفتارهای ناشایست در ورزشگاه‌ها کمک کند.
با اتخاذ این رویکردها، می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد ورزشگاه‌هایی باشیم که نه تنها مملو از شور و هیجان، بلکه سرشار از احترام و اخلاق ورزشی نیز باشند.
