اهمیت موضوع سیاست خارجی در نظام حکمرانی کشور و حضور اساتید فرهیخته روابط بین‌الملل دانشگاه‌های کشور در نشست افق‌های بین‌المللی وفاق سبب شد تا این نشست، به عنوان یکی از جذاب‌ترین نشست‌های جانبی اولین همایش گفت‌وگوی ملی درباره وفاق ملی که عصر پنجشنبه ۲۰ دی ماه در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد، معرفی شود.
در این نشست که با مدیریت سیدمحمدکاظم سجادپور و سخنرانی ناصرهادیان، حسین سلیمی، الهه کولایی، محمد حسین عادلی و ساسان کریمی برگزار شد، موضوع وفاق و سیاست خارجی از منظرهای متفاوت مورد توجه و بررسی قرار گرفت. در این نشست بررسی مفهوم وفاق و ارتباط آن با سیاست خارجی مطرح شد و اینکه وفاق را نباید با اجماع هم‌تراز دانست زیرا وفاق به معنای اجماع در عرصه سیاست ناممکن است. وفاق در سیاست خارجی به این معناست که باید سیاست خارجی را به عنوان یک امر ملی مدنظر قرار داد و منافع ملی را در اولویت قرار داد. جداسازی پدیده‌ها از یکدیگر ممکن نیست و از آنجا که سیاست داخلی و خارجی کشور بر هم اثرگذار است، نیازمند یک وفاق و نگاه ملی در این عرصه هستیم. وفاق یک مفهوم واقع‌گرایانه است و تأمین منافع ملی در پرتو حل مسائل موجود با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی گامی در این راستا است. نکته قابل توجه در این نشست تأکید تمامی سخنرانان بر موضوع وفاق حول مذاکره با قدرت‌های جهانی به منظور تقویت جایگاه ایران بود.
ضرورت مذاکره با دشمن:
ناصر هادیان، استاد دانشگاه و صاحبنظر مسائل امریکا، با بیان اینکه تعامل ما می‌تواند شکل دوستی یا دشمنی داشته باشد، گفت: وظیفه دستگاه سیاست خارجی مدیریت و کمرنگ‌کردن خصومت‌هاست. باید تلاش کنیم با کشورهایی که برای ما مهم هستند رابطه خوبی داشته باشیم و با کشورهایی که دچار مشکل هستیم رابطه‌مان را مدیریت کنیم. سیاست بین‌الملل، عرصه کنش و واکنش قدرت‌های بزرگ است و در حال حاضر جهان با 4 قدرت بزرگ شامل امریکا، چین، اروپا و روسیه مواجه است. امریکاست که مؤلفه‌های قدرت جهانی را دارد و الباقی همگی قدرت‌های منطقه‌ای هستند و تا 25 سال آینده هیچ کشوری نمی‌تواند قدرت آن را به چالش بکشد. تأکید کرد باید برنامه‌ریزی دقیقی برای مذاکره و تعامل با این کشورها داشته باشیم. ایران قبلاً 3 بار سیاست تعامل گزینشی دربرابر امریکا را در پیش گرفت که هر سه بار ضرر کرد. بنابراین باید به سمت تعامل همه جانبه تغییر جهت دهیم و همه چیز را روی میز بگذاریم.
وفاق، هدایت‌کننده رقابت به کانال مثبت:
حسین سلیمی، استاد روابط بین‌الملل، سخنان خود را با این جمله آغاز کرد که پدیده‌های جهانی، پدیده‌های شیء‌گونه نیستند. اگر دنیا را دنیای تنازع و دشمنی ببینیم، زندگی بین‌المللی ما نیز پر از تنازع و تنش خواهد شد. تاریخ نشان می‌دهد که نزاع در برخی مناطق از بین رفته و در برخی دیگر همچنان وجود دارد. وفاق به معنای اجماع نیست بلکه می‌خواهد رقابت را به کانال مثبت خود سوق دهد. نمی‌توان توقع داشت کشورها دچار اختلاف منافع و رقابت نباشند، اما می‌توان با مدیریت صحیح روابط، این رقابت را در یک مسیر مثبت و سازنده شکل داد. باید بپذیریم کشورها مثل هم نخواهند بود و همواره اختلاف نظر و تضاد منافع وجود دارد. باید بپذیریم که جهان امروزمان با جهان 4 دهه گذشته فرق کرده و نظام بین‌الملل نیز تغییر کرده است.
اشتباه ما در کلان سیاست خارجی:
محمدحسین عادلی، با ارائه آمار و ارقامی از تفاوت تولید ناخالص داخلی ایران، عربستان و ترکیه، گفت: تولید ناخالص داخلی ایران قبلاً بیشتر از ترکیه و عربستان بود اما اکنون کمتر است. نگاه اشتباه ما در کلان سیاست خارجی سبب شد تا فرصت‌های طلایی از دست برود. سیاست خارجی یک امر ملی است و وفاق هم بین مردم و هم در حاکمیت برای پیشبرد آن ضروری است. عدم توجه به این مؤلفه‌ها سبب شده تا وابستگی تجاری ما به چند کشور بسیار زیاد باشد. باید به فکر تغییر دیدگاه بر اساس خواست ملی باشیم.
وفاق، به منزله تبلور خواست مردم در سیاست خارجی:
الهه کولایی بحث خود را به موضوع جایگاه ژئوپلیتیک ایران در جهان آغاز کرد و گفت: ما یکی از بین‌المللی‌ترین کشورهای جهان هستیم. کنشگری کشورها با توجه به رویکرد ملی و مردمی آن به سیاست خارجی و تبلور آن در تصمیم‌گیری کشور نشانه اهمیت توجه به وفاق است.
برجام وفاق‌آفرین:
ساسان کریمی، صحبت‌های خود را حول مفهوم منفعت وفاق برای کشور مطرح کرد و گفت: تجربه برجام نشان داد که این دستاورد یک امر وفاق‌آفرین بود و توانست منجر به افزایش مشارکت مردمی شود. عدم وفاق داخلی برای پشتیبانی از این قرارداد منجر به آسیب وارد کردن به برجام شد.
