معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه‌ای درخصوص حل مشکلات آب سه استان اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری گفت: نگاه ما باید «نگاه ملی برای حل مشکل منطقه‌ای» باشد، چرا که تنها با نگاه فرامنطقه‌ای و ملی می‌توانیم مشکل هر سه استان را حل کنیم.
جلسه حل مشکلات آب سه استان اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری صبح امروز سه‌شنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۳ در دفتر معاون اول رئیس جمهور و با حضور وزیر نیرو، استانداران و تعدادی از نمایندگان سه استان حوضه آبریز زاینده رود و حوضه‌های آبریز جنوب غربی فلات و صاحبنظران و مدیران حوزه آب برگزار شد.
«محمدرضا عارف» در این جلسه با اشاره به مشکلات ناشی از ناترازی آبی در سراسر کشور گفت: از ابتدای دولت می‌دانستیم که در بحث ناترازی‌ها، یکی از سخت‌ترین ناترازی‌ها، مربوط به آب است، البته پیش بینی دهه‌های قبل هم همین بود که بحران آینده دنیا و منطقه، بحران آب است و ما جزو چند کشور اول دنیا در این زمینه هستیم و راهی جز پذیرفتن واقعیت و مدیریت بحران نداریم.
معاون اول رئیس‌جمهور افزود: با وجود این پیش بینی‌ها، واقعیت این است که برنامه راهبردی دقیقی برای بهره‌برداری از آب نداشته ایم و باید بپذیریم که در این منطقه با اکوسیستم خاص آن، باید راهبردی موثر داشته باشیم.
وی در ادامه افزود: ناترازی آب مانند ناترازی برق نیست که بشود از انرژی‌های تجدید پذیر آن را جبران کرد، ما باید واقعیت را بپذیریم و مشکل را به شیوه‌ای «منطقه‌ای» حل کنیم و مطمئن هستیم که این مشکل، حل شدنی است.
عارف تاکید کرد: متاسفانه درباره «اصلاح الگوی مصرف» به درستی کار نکرده‌ایم، جامعه باید بداند که ایران، کشوری خشک و کم آب است اما با این حال، سرانه مصرف در ایران بسیار بیشتر از کشورهای پرآب اروپایی است.
شعار «اصلاح الگوی کشت» محقق نشده است
عارف در ادامه با بیان آنکه بخش کشاورزی در ایران، درصد بسیار بالایی از آب را به خود اختصاص داده است، گفت: چند دهه است که شعار «اصلاح الگوی مصرف» و «اصلاح الگوی کشت» داده می‌شود اما این کار، عملاً اتفاق نیفتاده است، «محصولات پرآب بر» کشت می‌شود و تعجب آورآنکه به آن مشوق صادراتی هم داده شده است، امروز بیش از ۸۰ درصد آب در سطح کشورصرف کشاورزی سنتی و غرقابی می‌شود، آن هم برای کشت‌هایی که هیچ توجیهی ندارد اما هیچکس با این مشکل برخورد نمی‌کند، آیا این مسیری که می‌رویم درست است؟
«نگاه بخشی» یکی از مشکلات اصلی حوزه آب
عارف در ادامه با بیان آنکه یکی از مشکلات اصلی در حوزه آب، «نگاه بخشی» و نه «ملی و منطقه‌ای» به این مسئله است گفت: اگر نگاه سیاسی بر آب حاکم شود که در سنوات گذشته هم متاسفانه این اتفاق افتاده است، ما با مشکلات فراوانی روبرو می‌شویم، ما با این مشکل در همه مناطق روبرو هستیم که به خاطر بعضی رقابت‌ها، جو سیاسی و مسائل منطقه‌ای، مسئله به جای ملی بودن، «بخشی»، «شهرستانی» و «استانی» می‌شود و دو روستا، بخش و شهرستان همسایه نیز نمی‌توانند با هم کنار بیایند.
مشکلات منطقه‌ای نیازمند «عزم ملی»
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان آنکه با راه حل‌های منطقه‌ای نمی‌شود مشکل آب را حل کرد، گفت: حل این مشکل، «عزم ملی» می‌خواهد، جلسات بسیاری در این حوزه گذاشته شده است اما چون مردم توجیه نشده‌اند، این مشکل منجر به بحران شده، در حالی که اگر این بخشی نگری و رقابت‌های استانی ادامه پیدا کند با مشکلات جدی روبرو خواهیم شد، باید کشاورزی سنتی و غرقابی کنار گذاشته شود، الگوی کشت و کشاورزی را مشخص کنیم و مصرف آب شرب نیز اصلاح شود، با آنکه در حال پیگیری ۵ خط انتقال آب هستیم اما باید از خود بپرسیم که آیا این میزان آب جوابگو است؟
وی در ادامه با بیان آنکه بخش مهمی از مشکلات منطقه زاینده رود، مسئله طبیعت است، گفت: البته ما هم در مصرف بی‌رویه مقصر بودیم که همه این‌ها باید دیده شود.
عارف در ادامه گفت: مردم گناهی ندارند که مشکل کم آبی وجود دارد، نباید آنها را مقابل هم قرار داد، مسئولان برای رای آوری و یا مطرح کردن خود یا حزب سیاسی‌شان نباید کاری کنند که همسایه‌های استانی هم نتوانند با هم زندگی کنند.
عارف افزود: راهکارهایی که طراحی می‌شود باید حداقل منطقه‌ای و حتی ملی باشد، استانداران، نمایندگان و اهل فکر راهکارها را باید فراتر از منطقه طراحی کرده و مدیران حوزه زاینده رود باید با هم بنشینند و ببینند برای رفع مشکل چکار باید کرد، ما همه مسئولیت داریم و باید همگام با هم کار کنیم.
استان‌ها نباید خط خود را جدا کنند
وی افزود: استانداران سه استان، نمایندگان ارشد، صاحبنظران باید به راه حل مشترکی برسند، هیچکس نباید خط خودش را جدا کند و اگر خط خودتان را جدا کردید حتی در داخل استان خودتان هم مشکل پیدا می‌کنید. رقابت‌های شهرستان‌ها و بخش‌های داخل استان‌ها کمتر از رقابت بین استان‌ها نیست و اگر مشکل حل نشود در بخش و روستا هم نمی‌شود کار کرد. ما باید راهکارهای انتقال آب پیگیری کرده، الگوی کشت را اصلاح کرده و به برنامه ای جامع و عملی برسیم که بتوانیم رضایت مردم را جلب کنیم و با مشارکت مردم، بحران را مدیریت کنیم.
عارف در ادامه افزود: اکنون مناطق مختلف سه استان با فرونشست زمین روبرو هستند که این مشکل قابل احیا هم نیست و خوشحالیم که در این ماه و روزهای عزیز با نیت خیر تلاش می‌کنیم با همفکری با هم، این مسائل را سامان دهیم و آب شرب مردم و آب مورد نیاز آنها را به همه مناطق سه استان برسانیم.
معاون اول رئیس‌جمهور افزود: شعار ما باید «نگاه ملی برای حل مشکل منطقه‌ای» باشد، چرا که تنها با نگاه فرامنطقه‌ای و ملی می‌توانیم مشکل هر سه استان را حل کنیم اما اگر قرار باشد هر استان سهم‌خواهی کند مشکلات حل نشدنی است، ما باید هر سه استان را در کنار هم ببینیم و یک حرف مشترک بزنیم و مدیریت وزارت نیرو را بپذیریم، وزرا، نگاهشان ملی است و به هیچوجه استانی تصمیم نمی‌گیرند و ما هم در این جلسات با وزیر همفکری می‌کنیم.
در این جلسه، گزارش جامعی درباره «طرح‌های اجرایی حوضه آبریز رودخانه زاینده رود و حوضه‌های آبریز جنوب غربی فلات»، طرح‌های سد و سامانه‌های انتقال آب، پروژه‌های تعدیل مشکلات آبی سه استان و پروژه های شرکت توسعه منابع آب نیروی ایران ارائه شده و مصوبات پیشنهادی برای کاهش ناترازی آب مورد بررسی قرار گرفت.
