دولت دارد چهکار میکند؟ این پرسشی است که «ایران» قصد دارد از امروز آن را با مقامها و مسئولان دولت مسعود پزشکیان در میان بگذارد و برای دغدغههایی که در ساحت افکار عمومی پیرامون مهمترین چالشها و موضوعات کشور مطرح است، پاسخ روشنی بگیرد.
سیاست خارجی و بویژه تعامل با کشورهای منطقه و غرب از موضوعات مهم در عرصه خارجی کشور محسوب میشود. دوره ریاست جمهوری پزشکیان در یکی از مقاطع استثنایی تاریخ تحولات منطقه آغاز شد. جنگ غزه و تلاش رژیم اسرائیل برای گسترش تنش و کشاندن جمهوری اسلامی ایران به رویارویی مستقیم که نقطه اوج خود را در ترور اسماعیل هنیه میهمان مراسم تحلیف رئیسجمهوری نشان داد؛ به همراه دیگر پروندههای بازمانده از گذشته، به سیاست خارجی تحمیل شدند. یکی از مهمترین پروندههای حوزه سیاست خارجی مذاکرات برای احیای برجام و لغو تحریمها بود و غالب تحلیلها با این محوریت نگاشته میشوند: رویکرد دولت برای تحقق وعدههای خود در دیپلماسی بر چه اصولی مبتنی است و در این بازه زمانی کوتاه چه کرده است؟
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه اولین دیپلماتی است که در پاسخ به این پرسش که دولت تاکنون در عمر شش ماهه خود در سیاست خارجی چه کرده است؟ پاسخ او را میخوانیم.
رفع تهدید عبری- غربی
دیپلماسی فعال، پویا و اثرگذار مستلزم تحرک خلاقانه و تصمیمگیری بهموقع است که پیشنیاز آن شناخت دقیق فرصتها و چالشها و مخاطرات است. مسئولیت دولت چهاردهم در حالی شروع شد که منطقه و به تبع آن ایران در یک فضای ملتهب و پرمخاطره ناشی از جنگافروزی رژیم صهیونیستی قرار داشت اما با تعرض رژیم صهیونیستی به حاکمیت ملی و ترور اسماعیل هنیه در تهران، فضای ملتهب موجود بهشدت رو به تصعید رفت.
در چنین فضایی، دستگاه دیپلماسی میبایست همزمان با مواجهه با جنگ روانی تبلیغی جبهه عبری-غربی علیه خود و محور مقاومت، برای تبیین موضع مشروع ایران جهت دفاع از خود و مقابله با فضاسازیهای دیپلماتیک طرفهای غربی و همچنین برای دفاع سیاسی-حقوقی-دیپلماتیک از اجزای محور مقاومت تلاش کند.
در چنین شرایطی و در وضعیتی که فضای ملتهب پیرامون ایران و دوستان آن در منطقه به صورت تصاعدی در حال تشدید بود، وزارت امور خارجه با اعتمادبه نفس ناشی از ایمان به داشتههای معنوی و مادی جمهوری اسلامی ایران و با اتکا به پشتوانه مردمی، یک دیپلماسی فعال و هدفمند مبتنی بر بازدارندگی معتبر و مؤثر برای خنثیسازی تهدیدهای محور عبری-آمریکایی را طراحی و اجرا کرد. بستر و زمینه اجرای «دیپلماسی به مثابه ابزار بازدارندگی»، سیاست همسایگی بود که از دوره دولت شهید رئیسی با جدیت دنبال شده بود. بر این اساس وزارت امور خارجه با استفاده از ظرفیت سازمانهای بینالمللی و سازمان همکاری اسلامی، تعامل و رایزنی فشردهای با همه کشورهای منطقه انجام داد. هدف، ایجاد وفاق منطقهای در مورد واقعیت «پیوستگی امنیت» و ضرورت یکصدایی و وحدت نظر کشورهای منطقه در برابر تهدید ناشی از تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه کشورهای منطقه بود.
بدین ترتیب، دستگاه دیپلماسی با درک صحیح از میزان و شدت تهدید، یک چالش واقعی را تبدیل به فرصتی برای تداوم سیاست همسایگی و افزایش اعتماد بین کشورهای منطقه کرد و همزمان از دیپلماسی به عنوان وسیله و ابزاری برای تکمیل و تقویت بازدارندگی سخت (نظامی) در برابر تهدید خارجی علیه کیان ایران استفاده کرد.