قلب آفریقا طی روزهای گذشته شرایط پر التهاب و خونینی را به تجربه نشسته، به گونه ای که کشور کنگو به عنوان شصت و سومین کشور جهان از لحاظ وسعت هم اکنون در آتش جنگ داخلی در حال سوختن است.
قلب آفریقا در روزهای اخیر شرایط پرالتهاب و خونینی را تجربه کرده است به طوری که کنگو در آتش جنگ داخلی میسوزد.
اولین شعلههای این درگیریها همزمان با سال نو میلادی برای کنگوییها زده شد و گروه شورشی «ام ۲۳» به سمت برازاویل، پایتخت این کشور، حمله کردند. از سال ۲۰۲۱ این گروه مناطق غنی از منابع طبیعی در شرق کنگو را تحت کنترل قرار داده و باعث آواره شدن تعداد زیادی از مردم شده است. به گفته وزیر خارجه کنگو، فقط در ماه ژانویه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در استانهای کیووی شمالی و جنوبی آواره شدند.
دولت مرکزی کنگو معتقد است رواندا و از نظر مردم کنگو واشنگتن پشت پرده اصلی تحولات اخیر در این کشور هستند. در پاسخ، کنگو روابط دیپلماتیک با رواندا را قطع کرد و در روزهای گذشته شهروندان کنگویی سفارت آمریکا و برخی کشورهای غربی در این کشور را به آتش کشیدند.
این تحولات در فضایی رخ میدهد که گروه «ام ۲۳» تحت لوای شورشیان «ائتلاف رود کنگو» قرار دارد و توسط ایالات متحده و سازمان ملل تحریم شده است.
خبرها حاکی از افزایش آمار سربازان کشته شده دولتی است و در میان تلفات، نیروهای آفریقای جنوبی، ارتش مالاوی و ارتش اروگوئه که مأمورین صلح سازمان ملل بودند نیز مشاهده میشوند. تا کنون ۱۳ مامور حفظ صلح سازمان ملل در این درگیریها کشته شدهاند.
بحران انسانی در کنگو
جنگ داخلی در کنگو نظام سلامت را تحت تهدید قرار داده و فشار زیادی بر سیستم درمانی وارد کرده است. بیمارستانها قادر به پاسخگویی به حجم بالای مجروحین نیستند که تعداد بسیاری از آنها کودکان هستند.
تهاجم شورشیان باعث افزایش بحران انسانی و گرسنگی در میان مردم شده است، خصوصاً با قطع موقت کمکهای غذایی سازمان جهانی غذا.
وخامت اوضاع در کنگو به حدی است که صلیب سرخ جهانی هشدار داده که بیثباتی و خشونتها میتوانند به شیوع بیماریها، از جمله ابولا، منجر شوند.
تجاوز جنسی به غیرنظامیان
گزارشهای از کنگو نشان میدهد که تعداد زیادی جسد در خیابانهای گومای دیده میشود. این وضعیت نشاندهنده شدت درگیریها و گستردگی خشونتها است. گزارشها حاکی از تجاوزات جنسی علیه غیرنظامیان و غارت اموال است که پیامدهای منفی بر امنیت اجتماعی و روانی شهروندان دارد.
جنگ بر سر معدن
کارشناسان معتقدند که مناقشات کنگو به مواد معدنی نایاب در خاک این کشور مربوط میشود که در آینده میتواند به عنوان منابع استراتژیک در تولید تلفنهای همراه و کامپیوترها مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
تبعات منفی جهانی جنگ در کنگو
کشورهای فرانسه، انگلیس و آمریکا تحرکات شورشیان در کنگو را محکوم کردهاند و خواستار پایان هرچه زودتر این درگیریها شدهاند. سازمان ملل نیز خواهان خاموش شدن آتش جنگ در قلب آفریقا شده اما بی اعتنایی گروه شورشی به این خواسته، بی اعتباری سازمان ملل در نقش آفرینی در این میدان را به تصویر کشیده است.
ادامه این درگیریها نه تنها برای کنگو بلکه برای همسایگان آن نیز تبعات منفی بسیاری خواهد داشت که دامنه آن قابلیت تسری به بازارهای جهانی را دارد. در صورتی که آتش جنگ در کنگو کنترل نشود باید چشمانتظار شوک جدید اقتصادی در جهان بود، شوکی که به مانند جنگ اوکراین بر جهان تحمیل خواهد شد.