رئیس کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر تسهیل شرایط پرداخت تسهیلات خرد به مردم از سوی شبکه بانکی تأکید کرد: نرخ مطالبات غیرجاری تسهیلات خرد بسیار پایین تر از تسهیلات کلان است، لذا با توجه به این نکته ضروی است ضمن اعطای اختیارات بیشتر به شعب، بانک‌ها در اعطای تسهیلات خرد به مردم، طبق قانون عمل کرده و سخت‌گیری نکنند.
محمدرضا فرزین در پانزدهمین گردهمایی سالانه روسای موفق شعب، این گردهمایی را فرصتی مناسب برای مرور سیاست های نظام بانکی و فعالیت های آن خواند و گفت: دشوارترین فعالیت نظام بانکی، امور مرتبط با شعب است. برای مثال، در روزهای تعطیل و در تمام حوادثی که رخ می‌دهد، کارکنان نظام بانکی و به ویژه شعب در محل کار خود حضور دارند و نسبت به خدمت‌رسانی به عموم مردم اقدام می‌کنند.
وی ادامه داد: از این منظر، شعب یکی از موثرترین موسسات اقتصادی هستند. هر فرد از لحظه‌ای که متولد می‌شود تا لحظه مرگ با بانک و نظام بانکی سروکار دارد. لذا شعب بانک‌ها نمادی از وضعیت اقتصادی کشور و خدمت‌رسانی به فعالان اقتصادی است. بنابراین کارکنان شعب خط مقدم اقتصاد کشور محسوب می‌شوند و مردم چهره و تصویر نظام بانکی را در نوع خدمت‌رسانی و تعاملات کارکنان شعب می‌بینند. از این رو و به جهت آنکه کارکنان شعب با مردم در ارتباط هستند، آگاهی از نظرات کارکنان شعب بسیار حائز اهمیت است.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی ضمن ارائه پیشنهادی مبنی بر دریافت بازخوردها و نظرات مشتریان درخصوص روسای شعب تصریح کرد: در حال حاضر روسای برتر و موفق شعب بر اساس نظر ما انتخاب می‌شوند. اما مناسب است که نظر مشتریان بانک‌ها نیز درباره شعب اخذ شود.
لزوم اعطای اختیارات به شعب در زمینه اعطای تسهیلات
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به قانون جدید بانک مرکزی عنوان کرد: یکی از موضوعات حائز اهمیت در قانون جدید بانک مرکزی، توزیع مناسب درآمد در جامعه است و در این باره رفتار نظام بانکی و نظام مالی در توزیع درآمد تأثیرگذار است. البته با نگاهی به برخورداری استان‌های مختلف از تسهیلات، می‌توان تفاوت میان آنها را درک کرد.
وی خاطرنشان کرد: مطلوب است از سوی همکاران شبکه بانکی و بانک مرکزی، اختیارات بیشتری به استان‌ها اعطا شود. در این زمینه انتقاداتی مبنی بر انتقال منابع استان‌ها به شعب تهران عنوان می‌شود، به ویژه درخصوص برخی بانک‌های خصوصی که در برخی استان‌ها شعبه ندارند و اگر شعب محدودی نیز در استان‌ها دارند، بیشتر سپرده‌های آنها تبدیل به تسهیلات نمی‌شود و تسهیلاتی در آن استان اعطا نمی‌شود.
محمدرضا فرزین با بیان اینکه دلایل بسیاری در این باره وجود دارد، گفت: یکی از دلایل در این زمینه آن است که شعب استان‌ها از اختیارات لازم برخوردار نیستند و شرکت‌های مستقر در استان‌ها نیز برای دریافت تسهیلات به شعب تهران مراجعه می‌کنند. به همین دلیل نیز باید تلاش شود اختیارات لازم به شعب بانک‌ها در استان‌ها اعطا شود. برای مثال در صورتی که واحد تولیدی بزرگی در یک استان وجود دارد، باید بتواند نیازهای خود را در شعب آن استان تأمین کند و نیازی به دریافت تسهیلات و سپرده‌گذاری در شعب تهران نداشته باشد.
وی ادامه داد: در صورتی که اقتصاد استان به واحدهای تولیدی خاصی وابسته است، باید شرایطی فراهم شود که منابع در استان باقی بماند و آن واحدهای تولیدی نسبت به عملیات بانکی در استان خود اعم از سپرده‌گذاری و دریافت تسهیلات اقدام کنند. البته در این باره درخواست کرده‌ام که معاونت سیاست‌گذاری پولی تصویری از این موضوع استخراج کند و راهکارهایی را در این باره ارائه شود. لذا این امر باید هم در نظارت بانک مرکزی جدی‌تر دنبال شود و هم در توسعه شعب نظام بانکی و اعظای اختیارات و درجه‌بندی شعب لحاظ شود.
افزایش سهم تسهیلات خرد منجر به گسترش شمولیت مالی شده است
رئیس هیأت عالی با بیان اینکه تسهیلات خرد در سالیان اخیر در نظام بانکی افزایش یافته است، گفت: در حال حاضر سهم این تسهیلات از حدود ۱۳ درصد به حدود ۲۲ درصد افزایش یافته است. معتقدم تسهیلات خرد در افزایش رضایت مردمی تأثیرگذار است؛ چراکه علاوه بر بازرگانان، تجار و سرمایه‌داران که به واسطه دریافت تسهیلات کلان با شعب بانک‌ها سروکار دارند، عموم مردم نیز برای رفع نیازهای روزمره و نیازهای اساسی خود به شعب بانک‌ها مراجعه می‌کنند.
فرزین با بیان اینکه افزایش سهم تسهیلات خرد در نظام بانکی منجر به افزایش شمولیت مالی در شبکه بانکی شده است، اظهار کرد: افزایش درجه شمولیت مالی نکته مثبتی است که محقق شده است. برای مثال در حال حاضر برای دریافت وام ازدواج در سراسر کشور، همه افراد بدون توجه به امتیاز خاصی می‌توانند به شعب مراجعه کنند و نسبت به دریافت این وام اقدام کنند.
وی افزود: البته صف وام ازدواج افزایش یافته بود، دغدغه ما کاهش صف وام ازدواج بود، لذا سقف اعتبار پیش‌بینی شده برای وام ازدواج با همکاری مجلس شورای اسلامی افزایش یافت. اما باید در نظر داشت که نفس اعطای وام ازدواج و تسهیلات خرد بسیار خوب و مطلوب است و به کاهش محرومیت در جامعه بسیار موثر است و شمولیت مالی را افزایش می‌دهد و جز اهداف بانک مرکزی است.
رئیس کل بانک مرکزی درخصوص تضامین دریافتی از مراجعین تسهیلات خرد تأکید کرد: افرادی که به منظور دریافت تسهیلات خرد مانند وام ازدواج به شعب مراجعه می‌کنند، بعضاً دو یا سه ضامن از سوی شعب از متقاضی درخواست می‌شود. لازمه برطرف کردن بخشی از این مشکل، اعطای اختیارات بیشتر به شعب است. همانطور که در سلامت تسهیلات قابل مشاهده است، نرخ مطالبات غیر جاری تسهیلات خرد بسیار پایین‌تر از تسهیلات کلان است.
دکتر فرزین یادآور شد: در بخشنامه‌ای که از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده است، تأکید شده است که تسهیلات خرد می‌تواند با یک ضامن پرداخت شود. البته باید در نظر داشت که همواره در اعطای تسهیلات این امکان وجود دارد که فردی بدحساب باشد اما باید از استثناها عبور کرد. لذا نباید سخت‌گیری زیاد بر عموم مردم درخصوص دریافت تسهیلات خرد اعمال شود و باید سعی کنیم سرعت اعطای تسهیلات افزایش یابد.
تسهیل‌گری در اعطای تسهیلات خرد را به فرهنگ شعب تبدیل کنید
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نوع برخورد روسای برتر و موفق شعب می‌تواند الگوی سایر شعب در استان‌ها باشد. خطاب به روسای منتخب سراسر کشور گفت: ضروری است که تسهیل‌گری در زمینه اعطای تسهیلات خرد به یک فرهنگ در استان تبدیل شود و آن شعبه در استان مذکور به گونه‌ای شناخته شود که نیازهای مشروع و قانونی عموم مردم را به سرعت پاسخ می‌دهد.
وی درباره نظام پاداش شعب با توجه به تسهیلات خرد تأکید کرد: به مدیران بانک‌ها توصیه می‌کنم یکی از شاخص‌هایی که به عنوان پاداش در زمینه تسهیلات خرد برای شعب در نظر گرفته شود، توجه به تعداد تسهیلات گیرندگان در کنار مبلغ تسهیلات اعطایی است.
رئیس کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر اهمیت اعطای تسهیلات قرض الحسنه یادآور شد: در طرح ساماندهی صندوق‌های قرض‌الحسنه ۳۸۰۶ موسسه شناسایی شد و در سه دسته خرد، متوسط و بزرگ تقسیم‌بندی شدند. سرمایه عموم صندوق‌های قرض‌الحسنه زیر ۱۰۰ میلیون تومان است و مشتریان بسیار زیادی دارند و شبکه مویرگی تأمین مالی کشور در میان عموم مردم جامعه وجود دارد. معتقدم تأمین مالی از طریق شبکه قرض‌الحسنه کشور بسیار موثر است و بسیاری از بانک‌ها نیز در زمینه قرض‌الحسنه فعال هستند و نیاز است به این نکته نیز توجه کنند.
فرزین در پایان ضمن تأکید بر دریافت بازخوردها و نظرات کارکنان شعب بانک‌ها، از روسای شعب و مدیران شبکه بانکی درخواست کرد تا ۵ سیاستی را که موجب افزایش رضایت مردم از نظام بانکی می‌شود در قالب پیشنهاد برای وی ارسال کنند.
وی گفت پیشنهادی ارسالی تا یک ماه آینده این موارد بررسی می‌شود و از پیشنهادات برگزیده تقدیر به عمل می‌آید و تلاش می‌کنیم به سمت اجرایی شدن آنها حرکت کنیم.
