حقیقت این است که فوتبال ملی ایران، به مرحله‌ای رسیده که صعود به جام جهانی با ۴۸ تیم، حکم دستاورد ندارد و صعود از مرحله گروهی و رسیدن به جمع ۱۶ تیم برتر جام جهانی برای نخستین مرتبه، می‌تواند دستاورد بزرگی برای آخرین رقابت بزرگ این نسل از فوتبال ایران باشد.
به گزارش ایران ورزشی تیم ملی فوتبال ایران مطابق انتظارات در تعطیلات نوروز ۱۴۰۴، صعود خود به رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۶ امریکا، کانادا و مکزیک را قطعی کرد و برای چهارمین دوره متوالی، راهی بزرگترین رقابت فوتبال ملی در جهان شد. شاگردان امیر قلعه‌نویی در یکی از بهترین مسابقات خود در مرحله مقدماتی جام جهانی در روز ۳۰ اسفند که با توقف عجیب بازی پس از قطعی برق ورزشگاه آزادی همراه بود، با دو گل سردار آزمون و محمد محبی مقابل امارات به پیروزی رسید و با کسب تساوی مقابل تیم سختکوش ازبکستان در دومین بازی با درخشش مهدی طارمی، صعود خود به مرحله اصلی جام جهانی ۲۰۲۶ را قطعی کرد تا پس از ژاپن، دومین تیم آسیایی حاضر در جام جهانی باشد. تردیدی در این موضوع وجود ندارد که صعود به جام جهانی برای ایران، همواره یک اتفاق شیرین و مثبت تلقی می‌شود و مجموعه تیم ملی ایران با صعود بدون باخت به جام جهانی ۲۰۲۶ در جریان رقابت‌های مقدماتی، به خوبی از عهده مسئولیت خود برای رقم زدن یک صعود زودهنگام برای تیم ملی و فوتبال ایران برآمدند.
ایران که در مقایسه با سایر رقبای سطح اول فوتبال آسیا در گروه نسبتاً مناسبی قرار گرفته بود، امتیازات را به خوبی جمع کرد و شاید اگر جام جهانی با حضور ۳۲ تیم هم برگزار می‌شد، باز هم شاهد صعودی زودهنگام از سوی تیم ملی ایران برای جام جهانی بودیم اما نکته اینجاست که آیا واقعاً باید صعود به جام جهانی با ۸/۵ سهمیه برای قاره آسیا را دستاورد محاسبه کرد؟ مجموعه تیم ملی تا اینجا، در وظیفه خود برای رسیدن به جام جهانی و شکست نخوردن مقابل رقبای ضعیف‌تر از خود موفق عمل کرده اما نمی‌توان دستاورد صعود به این دوره از جام جهانی را با صعود به جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین با حضور ۱۶ تیم مقایسه کرد؛ جایی که ایران به عنوان تنها نماینده آسیا و اقیانوسیه، در جام جهانی فوتبال حضور پیدا کرد.
حقیقت این است که فوتبال ملی ایران، به مرحله‌ای رسیده که صعود به جام جهانی با ۴۸ تیم، حکم دستاورد ندارد و صعود از مرحله گروهی و رسیدن به جمع ۱۶ تیم برتر جام جهانی برای نخستین مرتبه، می‌تواند دستاورد بزرگی برای آخرین رقابت بزرگ این نسل از فوتبال ایران باشد.
تجربه‌ای از یک جام جدید
با توجه به اینکه جام جهانی برای نخستین بار با حضور ۴۸ تیم برگزار خواهد شد، نمی‌توان دورنمای مناسبی از شرایط برگزاری مسابقات جام جهانی و سطح کیفی این رقابت‌ها در اولین دوره آن با حضور ۴۸ تیم داشت اما به احتمال قوی، تیم ملی ایران با حضور در سید دوم قرعه‌کشی، شانس خوبی برای کسب یک قرعه خوب در مرحله گروهی مسابقات دارد. ایران با حضور در رده هجدهم رتبه‌بندی فیفا تا اینجای کار، در سید دوم قرعه‌کشی جام جهانی قرار می‌گیرد و بر اساس رده‌بندی فعلی، تیم‌هایی مانند سنگال، سوئیس، دانمارک و کره جنوبی پشت سر ایران قرار می‌گیرند. بر اساس رده‌بندی فعلی، باید الجزایر و مصر را سخت‌ترین رقبای احتمالی ایران در سید ۳ و صربستان و نروژ را سخت‌ترین رقبای ایران در سید ۴ معرفی کرد.
البته که این رده‌بندی تا زمان برگزاری کامل مرحله مقدماتی در قاره‌های مختلف و بویژه اروپا، تغییر زیادی خواهد داشت اما شرایط فعلی رده‌بندی، می‌تواند این نکته را به ما یادآور شود که ایران حداقل در یک یا دو بازی از مرحله گروهی، دست بالاتر را مقابل رقیب خود خواهد داشت و برخلاف استراتژی سه دوره اخیر با کی‌روش، باید شاهد ایده‌هایی تهاجمی و کنش‌گرا با تمرکز روی مالکیت توپ از سوی تیم ملی ایران باشیم. اتفاقی که چالشی بزرگ برای کادر فنی تیم ملی در سال منتهی به جام جهانی ایجاد می‌کند چرا که ایران در مرحله مقدماتی نشان داد که گاهی در سرعت مسابقات مقدماتی جام جهانی و در سطح قاره آسیا نیز چندان در به نمایش گذاشتن فوتبال مالکانه و مسلط بر حریف، قدرتمند نیست.
اتفاقی که در جام جهانی به چالشی سخت‌تر برای ایران تبدیل خواهد شد. شاگردان امیر قلعه‌نویی در دو مسابقه باقی‌مانده از مرحله مقدماتی مقابل قطر و کره شمالی، باید بیشترین استفاده را از فرصت برای بالا رفتن در رده‌بندی فیفا ببرند و پس از آن، مهم‌ترین مرحله آماده‌سازی تیم ملی برای جام جهانی یعنی اردوهای تدارکاتی و ترتیب دادن مسابقات تدارکاتی مناسب با تیم‌های سطح اول دنیا آغاز خواهد شد.
